Een voorbeeld van bewonersparticipatie om u te laten zien dat inspanning wél kan lonen en dat u als burgers (uiteindelijk) wél gehoord kunt worden in Almere en daardoor mee kan bepalen wat er in uw leefomgeving kan gebeuren.

Wij kozen voor het behoud van een nog klein stukje overgebleven park/groen in de Filmwijk-Zuid. Voor bestuurders een stuk grond waar zij bebouwing wilden toepassen. Voor de bewoners duidelijk “het laatste stuk groen dat zij in de wijk wilden behouden”. Dat gold ook voor andere delen van Filmwijk.

Amendement 2003: geen verdere bebouwing meer…

In 2003 is een Amendement afgegeven dat in dit park en de aangrenzende (toen nog) groene stukken niet meer bebouwd mocht worden. Het park moest park blijven. Op dat moment gold de Parkennota, het originele bestemmingsplan en de veranderingen die al plaats hadden gevonden in de groenstukken langs weerszijden van de Veluwedreef als basis van de beslissing. Bewoners hebben toen gezamenlijk actie gevoerd voor behoud van het park.

In het voorjaar 2009 waren er geruchten dat het huidige gemeentebestuur toch wilden gaan bouwen in het laatste groen. Ondanks het Amendement was er, sinds 2003, al veel veranderd in zowel de aangrenzende groenstroken alsook in het (tot Park destijds gebombardeerde gedeelte) in Parkwijk en Filmwijk zelf. Dit zonder overleg met bewoners/omwonenden. Vaak onder de noemer: dringend sociaal gewenste activiteiten: scholen/opvang en begeleiding. Altijd zonder overleg met de bewoners: ineens was er iets bij/aan of op gebouwd.

 

Onrust onder bewoners

Men was als Filmwijkbewoner ongerust over de wijze waarop bestuurders leken te kijken naar de totale wijk en de laatste groene stukken in de wijk zelf. Ook leek er een wens om Filmwijk op te willen nemen in het centrum van de stad. Er ontstond onrust en men deed navraag. De geruchten werden ontkend. Er werd wél gewerkt aan een wijziging bestemmingsplan, maar de bewoners hoefden zich geen zorgen te maken.

In het najaar 2009 bleek echter, uit een zeer klein bericht, dat het bestemmingsplan gewijzigd zou worden. Men kon dit plan lezen op de website van de gemeente óf opvragen. Bij het zoeken op de website bleek dit nog niet toegankelijk voor de burger en een exemplaar was nog niet verkrijgbaar. Er zou een inloopavond voor Filmwijk worden georganiseerd. Dit duurde o.i. erg lang: uiteindelijk werden bewoners via de media uitgenodigd voor een informatie-inloopavond in januari 2010. De avond zou gaan over alle wijzigingen in het bestemmingsplan Almere-Stad Oost: Film-, Dans- Park- en Verzetswijk én Lumiërepark.

Filmwijkers geschokt

Filmwijkers uitten daarna hun kritiek op de wijze waarop deze avond was georganiseerd, het niet gezamenlijk geïnformeerd worden en het niet gezamenlijk kunnen reageren. Ook bleek men geschokt door het aantal en het soort wijzigingen dat men in de wijk plande. Zowel bewoners als Stichting Platform Filmwijk lieten deze reacties weten aan de gemeente.

Stichting Platform Filmwijk zou i.s.m. de gemeente een aparte avond organiseren in mei 2010 voor de wijzigingen in het bestemmingsplan voor Filmwijk. Hiervoor werd alles geregeld en geboekt. Op het laatste moment zag de gemeente van deze datum af. E.e.a. zou nog eens nader binnen de gemeente worden besproken. Men wilde andere inbreng van de gemeente en er zou een nieuwe datum worden geprikt. Dit duurde uiteindelijk maanden en zo vond deze informatieavond op 10 november 2010 plaats.

Informatieavond november 2010

De opkomst en interesse waren groot. De meningen duidelijk verdeeld tussen bewoners en bestuurders. Soms bleek informatie niet juist/onduidelijk/versluierd en “gestuurd” te zijn. Belangen en stellingnamen waren vaak tegenstrijdig. Klap op de vuurpijl: de gemeente gaf aan dat er nog slechts een relatief korte periode was om bezwaar en zienswijze(n) in te dienen.

Bewoners staken de hoofden bij elkaar. Men sprak af dat per deel van de wijk bewoners een bezwaar en zienswijze zouden opstellen. Dat de verschillende delen van de wijk elkaar daarin steunden/informeerden en elkaar zouden helpen. Hierdoor zou het gemeenschappelijke belang, behoud van woongenot en kwaliteit van wonen in de wijk, gediend zijn. Ook zouden er per wijk handtekeningen opgehaald moeten worden voor inspraak t.z.t. in de raad. Handtekeningen zouden ook duidelijk maken hoeveel bewoners het eens/oneens waren met de plannen en op hoeveel steun de iniatiefnemers onder de bewoners konden rekenen.

Per mail werd een intensief en goed contact onderhouden t.a.v. formulering bezwaar en zienswijzen. Men wist elkaar moed in te spreken bij het ophalen van handtekeningen en het op tijd klaar hebben liggen van de stukken op het stadhuis. Sommige bewoners hadden elkaar nog nooit in levenden lijve ontmoet maar deze manier van communiceren bleek meer dan effectief te zijn. Iemand in de wijk bleek over goede bestuurlijke kwaliteiten en kennis van zaken te beschikken. Hij verzette enorm veel werk en ondersteunde elke bewoner die zich tot hem wendde.

Het was echt winter: door sneeuw en in bittere koude liepen mensen langs de deuren om de buurtbewoners te informeren, op die manier bewoners te betrekken bij de plannen en hen een keuze te laten maken of men wel of niet het daarmee eens was. Het was een intensieve klus die naast regulier werk, gezinnen, doen van huishoudelijke verplichtingen e.d. veel van de tijd en inzet van deze bewoners heeft gevraagd.

Maar het lukte en ineens blijkt dan hoeveel mogelijk is

Een bewoonster die je toevallig tegenkomt geeft je in de bittere koude een lift omdat de stukken aangetekend de deur uit moeten. Een ander schakelt haar professionele bureau in om geheel kosteloos de plannen van de gemeente in de juiste schaalvergrotingen om te zetten, om te berekenen hoeveel werkelijke ruimte in deze plannen nodig is, hoeveel er dan nog aan groen en ruimte over blijft en zet dit in Jip en Janneke-taal om. Zo kan iedereen begrijpen wat er nu wel of niet zal/kan komen en waarvoor men wel of niet wil kiezen. Hierdoor blijkt dat informatie niet altijd nauwkeurig/juist en correct wordt aangegeven.

Andere bewoners zoeken naar alternatieve mogelijkheden voor bepaalde plannen die noodzakelijk zijn voor het sociale nut. Iemand zet een enquête uit en verwerkt die met de andere bewoners en zo ontstaat er steeds meer een beter beeld over wat wij als bewoners in de wijk kiezen en wat wij belangrijk vinden.

Eind december 2010 waren alle zienswijzen van alle delen van de wijk tijdig ingeleverd. Het was wachten op de reacties van de gemeente.

We zaten ondertussen niet stil

In de daarop volgende maanden werd door enkele Filmwijkbewoners veel bestudeerd: jurisprudentie werd nagelopen, men nam o.a. deel aan de Stadsdialoog en men had frequent overleg met o.a. Stichting Platform Filmwijk. Men wendde zich tot deskundigen en liet alles door een extern bureau nog eens nalopen.

In juni ontvingen alleen de contactpersonen van de verschillende ingediende zienswijzen de reacties van de gemeente. Wij kwamen bij elkaar, zochten zaken uit en informeerden alle bewoners die de acties hadden ondersteund. Zo arbeidsintensief als het ophalen van handtekeningen is, zo intensief was ook dit deel van de actie. Wij zorgden voor publiciteit via media en Platform Filmwijk en probeerden op die manier elke belanghebbende goed op de hoogte te hebben gebracht. Tot vreugde van velen is de gemeente goed gaan luisteren naar de ingebrachte zienswijzen en kwam aan veel tegemoet.

Helaas Laterna Magikapark zou toch bebouwd worden. Hier werden de bewoners extra over geïnformeerd middels een A4’tje waarop alles goed in begrijpelijke taal werd geformuleerd.  Bewoners besloten het daar niet bij te laten en de actie voor behoud van het park ging door. Wij kwamen opnieuw met dit deel van de wijk bij elkaar. Men wilde inspraak bij de Raad en wees woordvoerders aan. Na de zomermaanden zou uiteindelijk het onderwerp op de agenda komen. Dat werden spannende maanden: opnieuw langs de deuren, opnieuw uitnodigingen versturen voor het bijwonen van de vergaderingen.

Inspreken bij de Raad

Bij het inspreken bij de Raad stonden ineens twee jonge mensen die zelf een eigen actie waren begonnen om hun park en speelplekken te behouden. Ook zij wilden inspreken bij de Raad. Het was bijzonder en onverwachts. Het ontroerde zelfs sommige van de aanwezige volwassenen. Het was spontaan en oprecht. Hieruit werd wel helder hoe belangrijk dit park en groen voor de buurt is.

Er waren wat beginnersfoutjes: iemand was ziek maar een ander mocht die spreektijd niet benutten, microfoons die het niet (goed) deden, verwarring over het park en behoorlijke tegenstrijdige reacties vanuit de beleidmakers en wethouder. Het bleek dat soms niet helder voor anderen was, wat er nu werkelijk gezegd was en besproken werd. Daarom werden alle opnames door ons opnieuw bekeken en beluisterd. Wij besloten om alle raadsleden zelf goed te informeren en hen te wijzen op soms tegenstrijdige, o.i. onheuse informatie en ook op gedrag van de gesprekspartners die het niet met onze acties eens waren. Er werd o.i. een negatief beeld geschetst van het park.

Een wandeling door het park met de raadsleden

De bewoners leek het goed om de raadsleden uit te nodigen voor een wandeling door het park. Op die manier konden zij de gelegenheid krijgen het zelf te zien en in contact te komen met de bewoners. De wijk werd hierover geïnformeerd. De jongeren die met hun spontane actie waren begonnen bij behandeling van dit onderwerp in de Raad, meldden zich bij de bewoners voor het verspreiden van de informatie en uitnodigingen.

De iniatiefnemers konden rekenen op goede consulten en adviezen van de bestuurlijk goed onderlegde bewoner uit een ander deel van Filmwijk. Op die manier bleven de verschillende wijkbewoners elkaar goed steunen. Dat gaf een bijzondere band en geeft wel aan hoe belangrijk men het gezamenlijk vindt om in een goede leefomgeving te blijven wonen.

Ook in deze fase werd de media geïnformeerd. Het spande er om maar tot onze opluchting werd er een Amendement ingediend door twee partijen voor behoud van het park.

Behoud van het park

Uiteindelijk (twee jaar na de eerste officiële start van dit traject) werd in november 2011 door de meerderheid gekozen voor het Amendement van Groen Links, dus voor behoud van het park.

Citaten van raadsleden:

• “Filmwijk is nu duidelijk uit gebouwd en voor 100% benut”.
• “Genoeg is genoeg”.
• “Een park is een park: hoe het park verder ook omschreven wordt in detail”.
• ”Laten wij naar de burgers luisteren en hen serieus nemen”.

 Wij zijn blij, dat na al het werk, de vele, vele uren die bewoners hieraan besteed hebben, wij toch nog groen behouden hebben in onze wijk.

Conclusie

Participatie kost tijd, aandacht, verdieping, overleg en samenwerking. Acceptatie van vreemde, tegenstrijdige uitspraken en acties. Soms zelfs aperte leugens, agressie en intimidatie. Als je het samen vol weet te houden, kun je veel bereiken. Met dank aan allen die hier hun bijdrage aan hebben geleverd.

Joan Heersink